Welke soorten speciaalbier zijn er? - leuk om te weten

Bierpakketten Cadeaubon Bier

Rondleiding Bierbrouwerij Bier brouwpakket Bierabonnement


Er zijn tegenwoordig heel veel soorten speciaalbier te vinden. Van de bekende blond, tripel en IPA tot Russian Imperial Stout, American Red Ale en Doppelbock; en er komen steeds meer nieuwe soorten bij door originele brouwers. Maar hoe herken je deze bieren en wat maakt elke soort uniek? We leggen je hier graag alle soorten uit; met de nodige kennis over hoog- en laaggisting, mouten en hoppen . Zo kan jij als een ware bierkenner van ieder bier uitleggen, hoe de ingrediënten, smaak en kleur dat bier uniek maakt.

Allereerst volgen hier een aantal termen die van belang zijn om het proces van de speciaalbieren beter te begrijpen en om de verschillen te kunnen proeven.

Hoog- en laaggisting

Hoge gisting dankt zijn naam aan de temperatuur waarop de gist werkzaam is. Er worden andere gistsoorten gebruikt bij een hoge gisting dan bij een lage gisting, door de werkzaamheid van de gist bij een bepaalde temperatuur. Hoge gisting vindt gewoonlijk plaats tussen de 15 en 25 graden. Sommige gistsoorten die voor hoge gisting worden gebruikt drijven naar boven wanneer het klaar is met de gisting van de suikers aanwezig in de mout, maar dit hoeft dus niet het geval te zijn. De naam is puur te danken aan de temperatuur! Bij hoge gisting wordt meer alcohol geproduceerd en ontstaan meer complexe smaken dan bij lage gisting.

Lage gisting dankt zijn naam aan de lage temperatuur waarbij de gist werkzaam is. De temperatuur is meestal tussen de 4 en 12 graden. In tegenstelling tot hoge gisting daalt de gist meestal naar beneden als het gistingsproces is voltooid, maar dit hoeft wederom niet. De naam is puur te danken aan de temperatuur! Bij lage gisting wordt minder alcohol gevormd, meer koolzuur en de hopsmaak komt gemakkelijk in het bier naar boven.

Mouten

De basis van elk bier. Voor mout kunnen allerlei soorten graan gebruikt worden: gerst, rogge, tarwe etc. Mout is graag dat eerst is ontkiemt (met de hulp van een vochtig klimaat en enzymen) en vervolgens gedroogd. Op deze manier wordt de zetmeel van de mout omgezet in suikers. De suikers worden op hun beurt vergist tot alcohol door de gist. De onvergistbare suikers kunnen een zoete smaak aan het bier geven. Ook de kleur van het bier wordt door mout bepaald. Als de mout flink geroosterd wordt voor het brouwen dan krijg je een zeer donker bier, als dit totaal niet gedaan wordt zal het bier licht van kleur zijn.

Hoppen

Hop behoort tot de hennepsoorten. Dit werd vroeger als conserveermiddel toegevoegd aan bier. Tegenwoordig wordt het gebruikt om een fruitige, bittere smaak aan het bier toe te voegen. Toch zijn er nog steeds speciale conserveringshoppen en aromahoppen. Het wordt doorgaans na het gisten toegevoegd aan het brouwmengsel. 

Hieronder zijn alle basissoorten speciaalbier van a tot z beschreven, dit zijn dus alle soorten exclusief kruisingen zoals een Weizen-bock:

  • Algenbier: een nieuwe biersoort die door brouwerij De Koperen Kat in het leven is geroepen. De Chlorella-alg die speciaal voor de voedselindustrie is aangepast zorgt voor een frisse afdronk met veel koolzuur en een klein bittertje. Het bier is laag gegist. Niet te vergelijken met andere soorten. Ontdek algenbier nu zelf!
  • Amber: de naam van deze soort slaat op de kleur van het bier. De kleur dankt het biet aan het 'special B' mout. Mede door de hoge gisting krijgt het bier zijn volle kruidige smaak. De afdronk is fris en licht zuur. Al onze amber bieren vind je hier.
  • American Wheat Ale: dit is een Amerikaanse variant op de Duitse Weizen, wat overigens niet verward mag worden met witbier! Een bier van hoge gisting wat voor minimaal 55% wordt gebrouwen met tarwemout. Ook is het niet toegestaan om naast mout, water, hop en gist andere ingrediënten toe te voegen. Bij American Wheat Ale worden Amerikaanse hoppen toegevoegd, die wij bijvoorbeeld van de IPA's kenen. Dit zorgt voor het kruidige, fruitige karakter. Al onze AWA's vind je hier.
  • Blond: deze bieren zijn meestal met precies dezelfde ingrediënten gebrouwen als pils, dezelfde mouten en hoppen. Wel wordt een andere gist gebruikt aangezien dit bier hoge gisting gebruikt. Door het gebruik van lichte mouten komt de hop duidelijk naar boven; dit zorgt voor de hogere alcohol, bitterheid en fruitigheid. 
  • Bock: bij bockbieren wordt meer mout gebruikt dan bij normale bieren. Het gebruik van licht gebrande mouten zorgt vaak voor de donkere kleur waar het bier bekend om staat. Vaak worden kruiden toegevoegd om tot de bekende kruidige, zoetige smaak te komen. Vroeger was het verplicht om laag gisting te gebruiken, tegenwoordig wordt ook vaak hoog gisting gebruikt. Al onze bockbieren vind je hier.
  • Dubbel: in vergelijking tot enkel bier wordt bij dubbel bier twee keer zo veel mout per liter brouwsel gebruikt. Dit zorgt er voor dat er twee keer zo veel alcohol in het bier zit. Door aanwezigheid van onvergistbare suikers krijgt het bier een zoetige smaak. De mout in combinatie met de gist zorgt ook voor karamel achtige smaken. Gewoonlijk wordt weinig hop gebruikt om bitterheid te voorkomen. Dubbel bier is van speciaalbier van hoge gisting. Al onze dubbels vind je hier.
  • IPA: Indian Pale Ale, de bekendste versie van series Pale Ale's, verwijst naar de tijd waarin hop werd gebruikt als conserveermiddel door zeelieden om hun bier niet te laten bederven. Dit bier is van hoge gisting en gebruikt bleke mout om tot zijn lichte kleur te komen. Zo geeft de mout geen overheersende smaak, maar geeft het ruimte aan de hop. De hop zorgt voor de kenmerkende fruitige, bittere afdronk dat IPA bekend maakt. Afhankelijk van de hoppen spreekt met van een Indian, American of normale Pale Ale.
  • Porter: Porter bier is ontstaan in de pubs in Dublin. Door gebruik te maken van veel geroosterde mout krijgt het zijn donkerbruine kleur. Ook wordt veel hop toegevoegd om een bittere smaak aan het bier toe te voegen. De hoge gisting zorgt voor de flinke alcoholpercentages en voor het uitkomen van de mooie warme aroma's van de bieren. Het is overigens lichter dan de bekende Stout. Al onze Porters vind je hier.
  • Quadrupel: Zoals al eerder aangegeven bevat Quadrupel (let op, geen Quadruppel) 4 keer zo veel mout als enkel bier. Hierdoor zijn dit altijd zeer zware bieren met een alcoholpercentage van meer dan 10%. Door de hoge gisting, vele mout en de toevoegde hop krijgt het bier een complexe krachtige smaak met tonen van chocolade, vanille en karamel. Leuk feitje: bieren met een alcoholpercentage boven de 10% hebben geen verplichting tot een houdbaarheidsdatum. 
  • Saison: een saison, ook wel 'farmhouse Ale' genoemd werd vroeger in Frankrijk gebrouwen om de seizoenarbeiders in het oogstseizoen te voorzien van een heerlijk speciaalbier. Door de originele brouwers zijn een stuk of 10 eisen opgesteld waarvan de brouwer slechts op 2 punten mag afwijken. Enkele punten: hoge gisting met nagisting, tussen de 5% en 6,5%, goed gehopt en gekruid, hoofdzakelijk met gerstemout gebrouwen. Het is een dorstlessen, kruidig bier met een droge afdronk. Al onze saison bieren vind je hier.
  • Stout: dit is een versie van de Porter, jarenlang werd dit aangeduid als stout Porter maar tegenwoordig mag ook alleen de naam stout al gebruikt worden. Meer donkere geroosterde mouten dan bij de Porter zorgen voor een krachtigere smaak met meer alcohol. Hier kan overigens zowel hoge als lage gisting worden toegepast, resulterend in verschillende alcoholpercentages. Al onze stout bieren vind je hier.
  • Tripel: de godfather van de speciaalbieren. Dit zijn hoog gistende speciaalbieren tot een alcoholpercentage van 10%. Het bevat 3 keer zo veel mout als een enkel bier en krijgt hierdoor zijn hoge alcoholpercentage. Ook wordt soms nog suiker toegevoegd om het alcoholpercentage nog meer op te krikken. Er worden niet-geroosterde mouten gebruikt wat zorgt voor een lichtere kleur dan dubbel en quadrupel. Tripel staat door aanwezigheid van niet vergistende suikers bekend om zijn zoete smaak, en het heeft vaak zoete en fruitige smaken. 
  • Weizen: de Duitse Weizen, niet te verwarren met witbier, wordt officieel gebrouwen volgens het Reinheitsgebot. Dit houdt onder andere in dat minimaal 55% tarwemout gebruikt dient te worden, en dat alleen water, mout hop en gist gebruikt dient te worden. Hierdoor krijgt het bier een zacht aroma, met tinten van banaan en kruiden. De afdronk is zacht, weinig bitter en licht zoet. Dit komt door het beperkte gebruik van hop, de mout overheerst hier meer. Dit bier wordt door middelvan hoge gisting gebrouwen. Al onze Weizen bieren vind je hier
  • Witbier: Evenals bij Weizen wordt vaak een deel tarwemout gebruikt bij het brouwen van witbier. Er worden altijd ongebrande mouten gebruikt voor het bier waardoor het bier zijn lichte smaak krijgt. Het is bier van hoge gisting. Er worden naast de normale ingrediënten ook kruiden en sinaasappelschil toegevoegd aan het bier. Dit geeft het bier een kruidige en frisse afdronk.

Nu alle basissoorten van speciaalbier duidelijk zijn is het zaak om eventuele voor- of achtervoegsels uit te leggen. 

  • Ale: Het achtervoegsel Ale staat voor een hoog gehalte hop wat wordt toegevoegd aan het bier. De bitterheid en fruitigheid kenmerken deze bieren. Enkele voorbeelden zijn: Amber Ale, American (red) Ale, Irish Ale, Blond Ale. Een tussenvoegsel als red vertegenwoordigd simpelweg de kleur van het bier.
  • Barrel Aged: dit wordt vaak als BA aangeduid en staat voor bieren die op een eikenhouten vat hebben gerijpt. Vaak worden hier whiskyvaten voor gebruikt waar al eens een whisky in heeft gerijpt. Dit zorgt voor zeer complexe smaken. Veelal worden hier quadruppels of stout's voor gebruikt. Lees hier meer over Barrel Aged bieren.
  • Brutbier/ Champagnebier: Het voorvoegsel Brut- wordt gebruikt voor champagnebieren, een term die beschermd is en dus niet gebruikt wordt in de bierwereld. Champagnebieren zijn doorgaans lichte bieren (zoals IPA, blond, witbier en fruitbier) die door toevoeging van extra suiker in combinatie met champagnegist een heerlijke bruis hebben gekregen in combinatie met een zuurtje/zoetje. Een heerlijk bier om te proosten op het leven! Lees meer over champagnebier.
  • Doppel: dit is een zwaardere variant van het bokbier. Dit bier kan ook gebruikt worden voor het bereiden van Barrel Aged bier.
  • Dunkel: een variant van de Weizen waar wel gebruik wordt gemaakt van geroosterde mouten. Hierdoor krijgt het een geroosterde smaak en een donkere kleur.
  • Russian Imperial: deze variant van de Stout dient minimaal 80 EBC als donkergraad te hebben en streeft naar een specifieke bitterheid tussen de 90 en 50 IBU.
  • Session: dit staat voor 'seasonable' en is een lichte variant van bijvoorbeeld een IPA. De variant is verzonnen om de hele dag door drinkbaar te kunnen zijn. Doorgaan is een maximum alcoholpercentage van 5,5% gehandhaafd.
  • Smoked: deze bieren hebben een rokerige smaak, door bijvoorbeeld de toevoeging van Lapsang Souchong thee. Bijvoorbeeld de Smoked Porter.

Tot slot zijn allerlei combinaties mogelijk. Van een Weizen-tripel tot een Dubbel-Porter. Dit combineert de eigenschap van het ene bier met de eigenschap van het andere bier.

Zoals je hebt gelezen zijn de mogelijkheden eindeloos. Door de stijgende populariteit van speciaalbier in Nederland krijgen brouwers steeds meer de mogelijkheid om te experimenteren met speciaalbier, en dit levert af en toe de mooiste nieuwe soorten op. Wil jij alle een bierpakket zelf samenstellen? Klik dan op de link. Of geef een bier cadeau met onze leuke geschenken.

Beste verkochte bierpakketten

Giftbox 3 Bieren - Papas aan de fles Giftbox 3 Bieren - Papas aan de fles Blaricum €22,63 EUR
Product bekijken
Cadeaubox 6 snorren + opener - Brouwerij De Snor Cadeaubox 6 snorren + opener - Brouwerij De Snor Arnhem €29,50 EUR
Product bekijken
Luxe 6-Pack - Brouwerij Bluswater Luxe 6-Pack - Brouwerij Bluswater Almere €24,50 EUR
Product bekijken
Bierabonnement: De unieke Bierbeleving! Bierabonnement: De unieke Bierbeleving! Nederland €24,99 EUR
Product bekijken

Laat een reactie achter

Opmerkingen moeten worden goedgekeurd voordat ze worden gepubliceerd