Hoe wordt Nederlands bier gebrouwen | Biervaneigenbodem

Hoe wordt Nederlands bier gebrouwen?

In de afgelopen jaren is het aantal Nederlandse bieren flink gestegen. Volgens bierwebsite 'NederlandseBierCultuur.nl' zijn er momenteel ruim 900 brouwerijen, brouwerijhuurders, brouwerijverhuurders en workshopbrouwerijen waaronder 475 fysieke brouwerijen / brouwerijverhuurders. Al deze bieren hebben een ding gemeen, ze zijn stuk voor stuk 'bier van eigen bodem', maar wat kenmerkt een Nederlands bier precies? Welke ingrediënten komen daadwerkelijk uit Nederland? En wat maakt Nederlands bier anders dan andere bieren? 

Bekijk alle Nederlandse bierpakketten

een nederlandse brouwer

Wat is Nederlands bier?

Er zijn een aantal manieren waarop je kunt spreken van Nederlands bier maar er worden ook wel eens foute aannames gedaan over de term 'Nederlands bier'.

Wat zijn de foute aannames van Nederlands bier? In de breedste zin van het woord kan je bier 'van eigen bodem' noemen als het wordt uitgebracht door een in Nederland gevestigd biermerk. Als consument zul je dit op het eerste gezicht ook als Nederlands bier ervaren maar de schijn bedriegt helaas in sommige gevallen. Er zijn namelijk Nederlandse biermerken die hun bier over de grens (laten) brouwen, meestal omdat het brouwen daar gunstiger is door voordeligere accijnsen of belastingen. Het is dus niet helemaal eerlijk om alle Nederlandse biermerken aan te merken als Nederland bier, het is in dat geval enkel gebrouwen volgens Nederlands recept. 

Maar wat is dan wel Nederlands bier? In de basis mag bier Nederlands genoemd worden als het in Nederland gebrouwen wordt door een Nederlands biermerk. Dit betekent dat er in Nederland 475 plekken zijn om op grotere schaal Nederlands bier te brouwen, naast de vele thuisbrouwsels uiteraard. Toch kun je de term Nederlands bier nog specifieker trekken, namelijk bier dat in Nederlandse brouwerijen wordt gebrouwen door een Nederlands biermerk met enkel ingrediënten uit Nederland. Dit is waar wij bij Biervaneigenbodem erg blij van worden, er zijn namelijk prachtige bier-ingrediënten te vinden zoals Nederlandse mout, hop, bronwater en gist. 

Hoe wordt Nederlands bier gebrouwen?

In Nederland wordt al eeuwenlang bier gebrouwen, maar is er eigenlijk een typische Nederlandse brouw-wijze? In de basis is voor het brouwen van bier een zelfde scheikundig proces dat wordt doorlopen waarbij enorm veel varianten zijn. Deze varianten worden scheikundig gezien vooral veroorzaakt door temperaturen en duur of behandeling van de processen in combinatie met de grondstoffen die onder specifieke omstandigheden bepaalde smaakstoffen afgeven zoals hop, mout, gist, kruiden en zelfs water. Er zijn dus twee manieren waarop Nederlands bier zich kan onderscheiden van buitenlands bier: het scheikundige proces en de ingrediënten. 

Als we het scheikundige brouwproces van Nederlands bier bekijken dan is er geen standaard formule die hierin gebruikt wordt. En gelukkig maar want dan zouden Nederlandse bieren altijd heel erg op elkaar lijken. Wel zijn er enkele biersoorten die hun origine hebben op onze Nederlandse bodem waarbij het brouwproces altijd hetzelfde is zoals 'Nederlands Oud bruin'. De regel hierbij is dat het een ondergistend bier moet zijn waaraan na het brouwproces verdund wordt met een zoete substantie wat het bier zijn karakteristieke zoete smaak geeft. Bij Nederlandse biersoorten wordt dus binnen een vast recept gewerkt. Maar er worden nog veel meer andere biersoorten gebrouwen door Nederlandse brouwers zoals de bekende biersoorten blond, IPA en tripel.

Naast het scheikundige proces van typisch Nederlandse biersoorten zijn kunnen de ingrediënten er ook voor zorgen dat een bier een typisch Nederlands bier is. Van alle basisingrediënten van bier (water, hop, mout en gist) zijn er soorten die (van nature) voorkomen in Nederland. Als een bier is gebrouwen met ingrediënten die uit Nederland komen dan heeft het zeker weten een unieke smaak ten opzichte van speciaalbieren van andere bodem. Hieronder lichten we per hoofdingrediënt toe waar dit in Nedeland voorkomt en wat bekende voorbeelden zijn van deze Nederlandse ingrediënten.

nederlandse bier ingredienten

Hop uit Nederland

Hop is een gewas dat in Nederland zowel in het wild als in de teelt voorkomt. In het wild komt hop voor in bebosde gebieden, duingebieden en natuurgebieden. Er zijn vijf natuurlijke variëteiten van hop maar in Europa is slechts een soort veelvoorkomend in het wild: H. lupulus var. lupulus. Op deze variëteiten worden varianten gemaakt door middel van kweek zoals in de tuinbouw met planten. In Nederland zijn er momenteel 31 hoptelers verdeeld over bijna alle 12 de provincies (behalve Groningen). Hiernaast zijn er 40 brouwerijen die hun eigen hopveld hebben bij de brouwerij. De hopsoorten die van origine in Nederland groeiden worden eigenlijk niet gebruikt in de hopteelt. Hiervoor worden buitenlandse hopsoorten gebruikelijk waar veel vraag naar is, ook zijn deze soorten simpelweg makkelijker in te kopen om te gaan verbouwen. Er zijn gelukkig nog wel kleinschalige brouwerijen die hop plukken in het wild en verwerken in bier, neem een voorbeeld aan Brouwerij Raz uit Rockanje. Deze hop uit Rockanje geeft het bier een bloemig en fruitig karakter.

Mout uit Nederland

In Nederland zijn er 3 grote mouterijen en meerdere kleine mouterijen die mouten leveren aan bijna alle Nederlandse brouwerijen. Mout is een ontkiemde graansoort, en in Nederland komen van origine drie graansoorten voor waar mout van gemaakt voor om bier mee te brouwen: tarwe, spelt, haver en rogge. Tegenwoordig worden ook gerst en teff verbouwd in Nederland voor de bierindustrie. Aangezien er op heel veel plekken in Nederland granen groeien kunnen we veel mout maken en om die reden wordt er ook veel ge-exporteerd. De graansoorten zijn door de jaren heen niet veranderd maar wel is de manier van ontkiemen veranderd waardoor we nog meer smaak in de bieren kunnen krijgen dan voorheen. Een mooi voorbeeld van een typisch Nederlands moutbier is gruitbier, waarbij een speciaal mengsel van Nederlandse granen in combinatie met gagel werd gebruikt om bier te brouwen. Deze bieren zijn nog steeds verkrijgbaar, bijvoorbeeld Gagel tripel van Kald Kletske uit Dokkum.

Een Nederlandse brouwerij bezoeken

Nederlands (bron)water

Ook het water heeft een (vaak onderschatte) invloed op de smaak van bier. De hardheid van water, het aantal calcium- en magnesiumionen, bepaald voor een deel de uiteindelijke smaak van bier. In de basis vragen lichte bieren om zacht water en vragen donkdere/zwaardere bieren om hard water. Maar wat is dan Nederlands water? We hebben in Nederland kraanwater en bronwater. Gemiddeld is Nederlands bronwater, uit een van de 10 natuurlijke waterbronnen, harder dan kraanwater. Er zijn goede waterontharders dus de hardheid is prima te veranderen maar bronwater heeft wel een puurdere smaak omdat het niet gefilterd is. Dit is goed voor de smaak van het bier, aangezien je een zuiverder bier kan brouwen met bronwater. Er zijn in Nederland enkele brouwerijen met hun eigen waterbron zoals Gulpener, Vandeoirsprong en Alfa.

Nederlandse kruiden

En dan zijn er natuurlijk nog de toegevoegde kruiden in bier. In Nederland zijn diverse kruiden die in het wild groeien, die gebruikt kunnen worden als extra smaakmaker in bier. Er zijn dan ook enkele kruiden die een zeer typische smaak hebben die je niet tot nauwelijks in buitenlandse bieren ziet zoals: jeneverbes, duindoornbes, rozemarijn, pepermint en gagel. Naast de mout en hop, die voornamelijk overlap hebben met buitenlandse soorten, zijn Nederlandse kruiden uniek en kenmerkend voor de smaak van het bier. Deze unieke smaken kun je mooi ontdekken in bierpakketten van Nederlandse brouwers via Biervaneigenbodem.

Nederlandse gist

Van origine werden bieren gebrouwen met giststammen die uit de lucht voorkomen, met zogeheten 'natuurlijke gisting'. Tegenwoordig zijn er diverse soorten laaggisten, hooggisten en spontane gisten. Deze giststammen zijn op kunstmatige mate ontwikkeld en vermenigvuldigd dus we kunnen lastig spreken van typische Nederlandse gisten. 

nederlandse biersoorten

Wat maakt Nederlands bier anders dan bier uit andere landen?

Er zijn een aantal biersoorten die vrijwel alleen in Nederland gebrouwen worden die in Nederland verzonnen zijn zoals gruitbier en oud bruin. Deze bieren hebben een typische smaak die goed te herkennen is. Daarbuiten zijn genoeg bieren te vinden die volledig bestaan uit Nederlandse ingrediënten. Aangezien de van origine in Nederland voorkomende ingrediënten zoals mouten en hoppen voornamelijk zijn vervangen door buitenlandse soorten is het op dat gebied lastig om een onderscheiding te maken in smaak. Hiernaast is het herkennenn van moutsoorten en hopsoorten met een verschillende oorsprong zeer lastig. De makkelijkste of duidelijkste manier om onderscheid te maken in de smaak van speciaalbieren zit hem in de typisch Nederlandse kruiden die gebruikt worden in het bier. Neem bijvoorbeeld de jeneverbes, duindoornbes, rozemarijn of gagel. 

Wil je eens een proeverij van typisch Nederlandse bieren ervaren? Kijk dan eens bij onze bier proefpakketten en laat je verrassen door de diverse smaken.

nederlands bier ontdekken


Veelgestelde vragen


Bier kan 'Nederlands bier' genoemd worden als het bier een scheikundig brouwproces heeft van een typisch Nederlandse biersoort (bijvoorbeeld gruitbier of oud bruin) of als het bier bestaat uit ingrediënten met Nederlandse oorsprong (water, mout, hop, gist en kruiden uit Nederland).

Aangezien mouten, water en hoppen met een Nederlandse oorsprong lastig te onderscheiden zijn van buitenlandse oorsprong is het verschil tussen Nederlands- en buitenlands bier het beste te herkennen als het bier is gebrouwen met toevoeging van typisch Nederlandse kruiden zoals: jeneverbes, gruit en rozemarijn.

Er zijn diverse plekken om Nederlands bier te kopen, zowel fysiek als online. Biervaneigenbodem is een webshop die zich enkel focust op speciaalbieren van eigen bodem, dus als je Nederlands bier wilt ontdekken ben je hier aan het juiste adres.


Beste verkochte bierpakketten

Cadeauverpakking 4 bieren + glas (Kald Kletske) - Brouwerij Dockum Cadeauverpakking 4 bieren + glas (Kald Kletske) - Brouwerij Dockum Dokkum
Product bekijken
Cadeaubox 6 snorren + opener - Brouwerij De Snor Cadeaubox 6 snorren + opener - Brouwerij De Snor Arnhem
Product bekijken
Complete proeverij (11 bieren + glas) - Brouwerij De Toekomst Complete proeverij (11 bieren + glas) - Brouwerij De Toekomst Fijnaart
Product bekijken
6-Pack Waterland Bierpakket - Waterland Brewery 6-Pack Waterland Bierpakket - Waterland Brewery Monnickendam
Product bekijken

Of ontdek onze andere producten:

Bierpakketten Cadeaubon Bier

Brouwerij voucher Bier brouwpakket Bierabonnement

Laat een reactie achter

Opmerkingen moeten worden goedgekeurd voordat ze worden gepubliceerd